سیلیس فرآور جام

در میان تمامی کانی‌­ها، کوارتز یک ترکیب شیمیایی تقریباً خالص با خواص فیزیکی ثابت می‌باشد، که در طبیعت به وفور یافت می‌­شود. این کانی دارای سختی 7 در مقیاس موس است و وزن مخصوص آن 2.65 گرم بر سانتی متر مکعب می ­باشد.

 سنگ کوارتز ترکیبی از sio4 می‌باشد که در آن هر سیلیکون به 4 اکسیژن متصل بوده و ساختاری لوزی شکل دارد. کانی اصلی اکسید سیلیسیوم کوارتز است که به صورت بلور متبلور می‌شود و در این حالت تمام خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خود را آشکار می­‌کند. کوارتز در مقابل اکثر اسیدها و بازها حساس نیست ولی در مقابل اسید فلوئوریدریک حساس و تأثیرپذیر می‌باشد.

کانسار سیلیس فرآور جام از انواع ذخایر رسوبی سیلیس می‌­باشد که حاصل فرسایش یک توده ی آذرین غنی از کوارتز و حمل آن توسط آب است. براساس نتایج حاصل از مطالعات میکروسکوپی و سنگ شناسی، به دلیل اینکه بیش از 95 درصد ذرات تشکیل دهنده این سنگ از نوع کانی کوارتز است و از جورشدگی خوبی برخوردار می­‌باشد لذا براساس نامگذاری به روش فولک به عنوان کوارتز آرنایت شناسایی شده است.

ترکیب شیمیایی و توزیع دانه‌بندی مهم ترین فاکتورهای تعیین کننده کاربرد صنعتی سیلیس است. مقایسه ترکیب شیمیایی کانسار سیلیس فرآور جام با مقادیر استاندارد ارائه شده در صنعت بیانگر قابلیت کاربرد این ماده معدنی در تولید انواع شیشه، ظروف پیرکس و اوپال است که لازمه آن فرآوری این سنگ و حذف ناخالصی ها و تنظیم دانه‌بندی آن است.

در شرکت سیلیس فرآور جام اولین مرحله در فرآوری سیلیس، خردایش سنگ است. این کار به وسیله واحد خردایش انجام می‌­گیرد که شامل سنگ شکن فکی، ورتیکال شفت، کونیک کراشر و مجموعه اسکرین ها و نوارهای نقاله است و با شکستن سنگ به اندازه­‌های مناسب زمینه آزاد سازی کانی‌ها از یکدیگر را فراهم می‌­کند. محصول این بخش سیلیس خرد شده با دانه‌بندی 0 تا 2 میلی­‌متر است که خوراک خط فرآوری‌ تَر (فرآوری خیس) خواهد بود. لازم به ذکر است دستگاه­‌های خط خردایش این شرکت ساخت شرکت SANDVIK سوئد است که به دلیل بکارگیری آلیاژ فولادی مخصوص علاوه بر اینکه کمترین میزان آهن را به محصول این بخش وارد می‌­کنند؛ باعث افزایش حجم خوراک ­دهی و بازه ابعادی دانه‌‌­بندی مواد ورودی به هر دستگاه نیز می‌شود به عنوان مثال سنگ ­شکن فکی قادر به خردایش 500 تن بر ساعت مواد خام با حداکثر اندازه 750 میلی‌­متر می‌­باشد. به علاوه بخش خردایش به علت ملاحظات زیست محیطی به صورت سرپوشیده و با تجهیزات غبارگیر اجرا شده است.

فرآیند شستشو، جداسازی و دانه­‌بندی پودر سیلیس که در این مجموعه توسط دستگاه­‌های پیشرفته و مهندسی شده شرکت AKW آلمان برای اولین بار در ایران انجام می­‌گیرد که کیفیت پودر سیلیس بدست آمده را چه از لحاظ دقت دانه­‌بندی و چه از لحاظ درصد خلوص سیلیس در ایران و خاورمیانه و همچنین با مرغوب­ترین سیلیس، سیبلکو بلژیک رقابت می‌کند.

کیفیت سیلیس به دست آمده بسیار بالاتر از نیاز تولید شیشه فلوت بوده و قابل استفاده در صنایع تولید ظروف دارویی، آرایشی و اوپال و آرکوپال می­‌باشد. خط فرآوری شامل مجموعه ای از اسکرین‌ها، هیدروسیکلون‌­ها، هیدروسایزرها، مارپیچ­‌های همفری (اسپیرال­‌ها)، سنگ شکن حالت تَر(خیس)، دستگاه اتریشن و پمپ سامپ­‌ها است که ماده معدنی خردایش شده در فرآیندی فیزیکی و همراه با آب شسته شده و پس از حذف کانی­های مضر حاوی اکسید آلومینیوم، اکسید آهن و اکسید تیتانیوم، دانه‌­بندی آن تنظیم و بعد از آبگیری وارد فاز سوم خشک ­کن می‌­شود. چون سیلیس محتوی حداکثر 20 درصد وزنی رطوبت می‌­باشد، برای حذف این رطوبت، محصول بوسیله لودر، باکس فیدر و نوار نقاله وارد دستگاه خشک ­کن دوار می‌شود که قابلیت خشک­ کردن پودر سیلیس تا 40 تن بر ساعت را دارد. پس از خروج محصول از خشک ­کن به کمک نوار نقاله­‌های افقی و عمودی پودر سیلیس به سیلوهای انبار منتقل و آماده بارگیری می‌­شود.

با توجه به اینکه سنگ سیلیس به صورت طبیعی دارای ترکیبات آهنی می باشد و همچنین طی فرایند خردایش مقداری آهن آزاد نیز به آن اضافه می شود، پودر سیلیس نیاز به جداسازی این عوامل آلوده کننده دارد تا کیفیت محصولات تولید شده از سیلیس، افزایش یابد.

مقداری از این ناخالصی در واحد شستشو جداسازی می شود ولی پاکسازی نهایی در واحد مگنت انجام می شود. در این بخش سیلیس در یک فرایند 4 مرحله ای توسط آهنربای نئودیومی قوی از آهن آزاد و دیگر ترکیبات آهنی پاک می شود که به این ترتیب محصول خروجی از این واحد کمتر از 20 هزارم درصد ناخالصی آهن دارد. این میزان پایین آهن باعث افزایش چشمگیر کیفیت شیشه های تولیدی از این محصول می شود.